Als onderdeel van een grote PR-stunt verscheen het Formule 1-team van Jaguar in 2004 met 300.000 dollar aan diamanten op de auto aan de start van de race. Nadat Cristian Klien crashte tijdens de openingsronde en zijn Jaguar in de muur hing, werden de juwelen tot op de dag van vandaag nooit meer gezien. Een PR-ramp of juist de meest geniale marketingstunt ooit? We nemen het bizarre verhaal onder de loep in dit eerste deel van de GPFans-serie De grootste Formule 1-mysteries. Met vandaag: de diamantroof.
Het team van Jaguar nam in 2004 deel aan haar vijfde seizoen in de Formule 1, maar de renstal verkeerde in zwaar weer. De financiële situatie was niet om over naar huis te schrijven en de toekomst van het team was op z’n minst onzeker. Ford, de eigenaar van het team, overwoog namelijk de stekker eruit te trekken. De Grand Prix van Monaco, die bekend staat om haar luxe, exclusiviteit, chique feesten en de bloedstollende race door de nauwe straten van het prinsdom, leek het marketingteam van Jaguar daarom dé uitgelezen kans om voor een enorme imago boost te zorgen. En dat moest groots gebeuren. Men sloot namelijk de handen ineen met zowel een grote Hollywood-productie, als een diamantenbedrijf.
Diamanten ter waarde van 300.000 dollar op de auto
In samenwerking met Steinmetz, een gerenommeerde speler op de diamantmarkt, werd de film Oceans Twelve door het Formule 1-team van Jaguar gepromoot tijdens het raceweekend in Monaco. Diens voorganger, Oceans Eleven, werd een wereldwijd succes en met hoofdrollen voor onder andere George Clooney, Brad Pitt en Matt Damon was er aan media-aandacht geen gebrek. Maar daar bleef het niet bij. Naast dat de livery van Jaguar speciaal werd aangepast om de film te promoten, werden er op de neuzen van beide Jaguar-auto’s gigantische diamanten van Steinmetz geplaatst.
Helemaal gek waren ze echter destijds niet bij Jaguar. Nee, de twee gigantische stenen werden alleen voorafgaand aan de race op de neuzen geplaatst, zodat er foto’s geschoten konden worden. Echter, voor tijdens de race, werden er meerdere kleinere diamantjes op de neuzen van de auto geplaatst, beschermd door een metalen afrastering voorzien van Steinmetz branding. Tot op de dag van vandaag wordt door de betrokken partijen beweerd dat de stenen een waarde van 300.000 dollar hadden.
Enorm veel media-aandacht
Het hele gebeuren trok – precies zoals gewenst – enorm veel aandacht en om de marketingstunt compleet te maken werden Clooney, Pitt en Damon alle drie naar Monaco overgevlogen, om op de foto te gaan met de auto’s en Jaguar-coureurs Mark Webber en Christian Klien. De bizarre campagne zorgde echter ook voor opgetrokken wenkbrauwen. De Grand Prix van Monaco wordt verreden in de krappe straten van Monte Carlo, en staat bekend vanwege de vele crashes en incidenten tijdens de race. Er is nog geen raceweekend in Monaco voorbij gegaan waar er niet een aantal voorvleugels de vernieling in werden geholpen, dus het leek verre van een geschikte race om een aantal peperdure diamanten op de meest kwetsbare plek van de auto te plaatsen.
Klien boort diamanten in de bandenstapel
En die zorgen bleken al snel terecht. Tijdens de vrije training belandde Klien met zijn Jaguar in de muur, maar zijn auto raakte enkel aan de achterkant beschadigd. De diamanten bleven intact. Een leermoment? Niet echt. Op zondag ving Klien de Grand Prix van Monaco aan vanaf de vijftiende plaats, maar al in de eerste ronde ging het mis. De Oostenrijker raakte in de sandwich tussen twee Jordans waarbij hij zijn voorvleugel verloor. Deze kwam vervolgens vast te zitten onder zijn Jaguar, waardoor zijn wagen stuurloos werd. Klien schoot keihard rechtdoor de bandenstapel in voor de Loews hairpin. De neus van de auto, inclusief diamant, werden in het rubber geboord. De dienstdoende marshals snelden naar de gecrashte Jaguar om Klien uit de auto te halen. Toen het team de auto maar liefst twéé uur later eindelijk terugkreeg, waren de diamanten verdwenen…
“Op dat moment had ik mij waarschijnlijk zorgen moeten maken over de coureur of de auto, maar ik moet toegeven dat mijn eerste zorg uitging naar de diamanten”, vertelde Nav Sidhu, destijds hoofdcommunicatie van Jaguar, na afloop van de race. “Iemand is weggelopen met meer dan een souvenir.” In een later interview met The Drive kreeg Sidhu de vraag waarom het hem een goed idee leek om diamanten op het meest kwetsbare deel van een Formule 1-auto te plaatsen: “Als er geen risico zou zijn, was er überhaupt geen verhaal geweest. Er is absoluut niets interessants aan het plaatsen van diamanten op een auto, tenzij het in een situatie is waarin die diamanten gevaar lopen.” Destijds werd door velen gedacht dat Jaguar gebruik zou hebben gemaakt van nepstenen. Pure onzin, aldus Sidhu: “Je gaat in de hele wereld geen respectabel diamantenbedrijf vinden dat jou van neppe diamanten wil voorzien”, zo doelde hij op de samenwerking met Steinmetz.
Als sneeuw voor de zon verdwenen
De diamanten ter waarde van 300.000 dollar zijn tot op de dag van vandaag nooit meer gezien. De vraag ‘wie heeft het gedaan’ is nooit beantwoord, ook is er nooit echt werk van gemaakt. Wel zijn er een aantal voor de hand liggende verdachten. Zo werd er vrijwel direct na het incident gesproken over de marshals. Zij waren als eerste bij de auto, en je hoeft geen meesterdief te zijn om in alle chaos snel wat stenen in je zak te steken. Maar die theorie lijkt ontkracht te worden door de beelden van de crash. Alhoewel het moeilijk met zekerheid te zeggen is, lijken de beelden aan te tonen dat de diamanten op het moment van impact al niet meer op de auto zaten, wellicht door het contact met de Jordans.
Complottheorieën
Een andere theorie is dat – of de stenen nu echt waren of niet – het allemaal op voorhand zo bedacht was door het marketingteam van Jaguar. Door velen wordt gedacht dat Klien bewust crashte als onderdeel van de marketingcampagne, maar ook die theorie snijdt eigenlijk geen hout. Bewust crashen met een Formule 1-auto is simpelweg een idioot idee, omdat je de veiligheid van jezelf en anderen in gevaar brengt. Daarnaast had Klien uitzicht op een finish in de punten. En bovendien, als Klien bewust had willen crashen, had hij gewoon rechtdoor de bandenstapel in kunnen rijden, zonder er andere auto’s bij te betrekken. “Ze zijn verdwenen. We hebben 100.000 mensen die aan het zoeken zijn naar stukken van de gecrashte auto, maar ik verwacht niet dat we het terug zullen krijgen”, zo vertelde Sidhu tegenover The Independent.
PR-ramp of marketinggenie?
Was het een PR-ramp of een geniale marketingstunt? We zullen het waarschijnlijk nooit weten. Hoe het ook door Jaguar bedacht was, uiteindelijk heeft het ontzettend goed voor het team uitgepakt. Het bizarre verhaal trok gigantisch veel publiciteit en media-aandacht, wat uiteindelijk miljoenen dollars binnenbracht bij zowel het team als de film Ocean’s Twelve. Steinmetz was destijds relatief onbekend in de wereld van de edelstenen, maar ook zij waren in een klap op een globaal niveau bekend. Daarnaast is het verhaal van de diamantroof tot op de dag van vandaag een van de meest beroemde en extravagante onopgeloste mysteries in de Formule 1-paddock. Jaguar kwam in het constructeurskampioenschap nooit verder dan een kleurloze zevende plaats, maar toch hebben ze het voor elkaar weten te krijgen om autosportgeschiedenis te schrijven.